VIX, czyli zmienność implikowana – wprowadzenie

Z racji tego, iż niebawem startujemy z opcjami warto przyjrzeć się bliżej indeksowi zmienności implikowanej VIX. Stali czytelnicy tego bloga zapewne zdąrzyli już zagłębić się w temat VIX i wszystkiego co z nim związane z racji tego, iż odczyty indeksu VIX są regularnie przytaczane na tym blogu od 4 lat.

http://spekulant.com.pl/?s=vix

VIX i zmienność to pojęcia mało popularne w Polsce, na co składa się kilka czynników:

• Rynek opcyjny w Polsce nie jest dostatecznie rozwinięty.

• Ubogi dostęp do handlu na instrumentach opartych o indeks VIX.

• Polska giełda nie jest w ogóle rozwinięta. Z uwagi na małe zainteresowanie produktami GPW, co za tym idzie niska płynność, nie ma więc potrzeby tworzenia takich instrumentów jak VIX

• Status majątkowy przeciętnego Kowalskiego implikuje pogoń za szybkim pieniądzem. Wykorzystywane jest to przez brokerów detalicznych i ich marketing, gdzie oferowane są głównie produkty CFD indeksowe, czy FX. Materiały edukacyjne poświęcane są głównie przypowieściom Elliotta, liniom trendu itd. Zmienność jest całkowicie omijana.

Z powyższego zdaje się wynikać, iż VIX jest narzędziem totalnie bezużytecznym dla przeciętnego Kowalskiego handlującego np. CFD DAX Futures. Po części jest to prawda. VIX w czystej postaci jest bezużyteczny dla retail tradera CFD FX, czy nawet kontraktowca futures uskuteczniającego day trading. VIX jako „wskaźnik” jest głównie wykorzystywany na rynku opcyjnym i tam jego zastosowanie jest nieocenione. Natomiast jego wykorzystanie jak ja to nazywam jako „zabawkę” w chociażby VXV:VIX jest interesujące.

Indeks VIX nie jest produktem na którym możemy bezpośrednio handlować. Jest to o tyle istotna informacja, iż spotkałem się w sieci z wykresami blogerów finansowych / analityków, gdzie na wykres nanoszone były wskaźniki typu RSI, Stoch. Tego typu rewelacje nalezy szybko weryfikować, a ich autorów sprowadzać na ziemię.

Z racji tego, iż nie możemy inwestować bezpośrednio na indeksie VIX, powstały różne instrumenty pochodne umożliwiające nam handel „na zmienności”:

• VIX Futures

• Opcje na VIX

• Handel poprzez ETF’y oparte na zmienność

• Opcje na ETF’y oparte o zmienność

Jest tylko jeden problem… żaden z tych instrumentów nie podąża za indeksem VIX :-) Zdawałoby się, iż VIX Futures podobnie jak DAX Futures będą podążać za notowaniami spot. Nic bardziej mylnego. Oczywiście bazowane są na indeksie VIX, ale np. wystrzały na indeksie VIX w górę i w dół są ignorowane na kontraktach, opcjach, czy ETFach. Te ostatnie są już totalnie rozjechane z rzeczywistością i np. ETF VXX raz podąża za kontraktem, raz nie. Dodatkowo jeśli chcielibyśmy kupić dzisiaj VIX na poziomie 10.00 nie kupilibyśmy.

Kontrakty na VIX wygasają co tydzień oraz co miesiąc. To samo tyczy się opcji „Vixowych” dla których rynkiem bazowym jest VIX Futures. Przy handlu na opcjach warto pamiętać, że są to opcje typu europejskiego, czyli ich realizacja może być dokonana tylko i wyłączniu w dniu wygaśnięcia.

Jeżeli spojrzeć na wykres VIX zdawałoby się, że nie ma nic łatwiejszego jak kupić VIX Futures, albo opcje na samym dnie i po kilku tygodniach być zarobionym…

Nic bardziej mylnego.

Po pierwsze, zanim trader pokusi się o zakup np. CFD na VIX Futures u pierwszego lepszego brokera musi wiedzieć o jednej ważnej rzeczy…. 10% luki otwarcia są czymś naturalnym, a chyba nie muszę mówić co dzieje się przy 10% ruchu na lewarze 1:100…. Oczywiście ruch ten niekoniecznie może być dewastujący. Wszystko zależy od dokładnej specyfikacji instrumentu opartego o VIX Futures

Po drugie jak już wcześniej wspomniałem, nie ma możliwości zakupu VIX po cenie spot.
Poniżej wyceny kontraktów VIX w poszczególnych miesiącach 2017.

Dla mnie jednak nieistotny jest handel na VIX, a to co kryje za sobą sam odczyt indeksu VIX. Niemniej warto mieć na uwadze powyższe i przynajmniej umieć rozróżniać zmienność implikowaną VIX od CFD VIX Futures, gdyż są to zupełnie dwie różne kwestie.

Jeśli chodzi o zmienność implikowaną, trzeba wiedzieć iż nie jest ona tym samym co zmienność wyrażona poprzez ATR, czy standard deviation jako przykład zmienności historycznej danego instrumentu.

O rodzajach zmienności można przeczytać np. w artykule Włodzimierza Waluś oraz Mariusza Baryło: Rodzaje zmienności

Wartości zmienności implikowannej oraz historycznej mogą posłużyć do oceny wartości premii opcyjnych (przeceniona/niedowartościawana).